Poezi nga Josif Bageri
Botuar në gazetën “Shqipëria”, Bukuresht 16. IV. 1899.
VAJTIM E MALLKIM!
O, Shqypni për ty mejtoj!
Për ty, po qajë e vajtoj.
Se djemt e tu keq jon da
Dhe po vriten vlla me vlla!…
Kom me qa Shqypnin e mjer,
Se ka gjajt si noj skëter!…
Tuj pas kaq shum djem moj non
Pse kështu kta të kan lon?
Dhe kan shku një vise t’huaja,
Atje t’rrojn t’përvut si gruaja!…
Sikur s’kan vendin e vet,
Ah, të cilën kan lon shkret!…
Ah, se ç’paskan shum mëkate!
Këta trima ti që pate,
T’cilët të lan dhe po shkojn…
E për ty spak s’kujton.
Ah, moj non kta bijt e tu,
Fort shum keq u kan hutu!…
Njer sa ty kta, t’kan mohuet
Dhe të kan lon të robnuet.
Më vjen keq për ty moj non,
Se ti kështu s’ke pas kjon;
Si je sot mos kjofsh kuri,
Po përpiqu, fëmin mburri.
Se po vriten vlla me vlla!
Dhe kurkush s’ka me ida!…
Ti pajtojnë për njësi,-
Që t’mos rrish më n’errësi.
Njipal thon: “ ke,o taljan “!
Disa: “turq, grek e sllavjan”!
Tjerët mbahen shum të mençëm,
Si doj fmi e përkëdhelçëm.
Kto e bojn për fe e din,
Të zmetitun prej do exhin;
O, exhin u vraft rrëfea!
Dinie, që s’na bon gjë fea.
Gjithë sa jemi shqypëtar:
Kemi një gjak dhe një far…
Nona që na rriti n’gji, –
Të gjithë ne na ka fëmi.
Kur asht kështu, pse mohoni:
Non e gjuh dhe ju shkoni?
Nëpër t’huejat msimtore,
Në ata t’shkreta helmore?
Dhe msimtores thoni shkoll,
Se në të ju bohi t’holl;
T’holl e t’gjat por si peni
Dhe kombtarnin e këmbeni!…
Mbastaj bohi egoist!
Vini quhi elinist!
Tyrkomana dhe të tjer,
Tuj kjon shqyptar, o të mjer!
Ah, ju Zoti u mallkoft!
Turp I madh! mëkat u kjoft!
Se atnin ju kini djeg,
Tuj fleturu deg me deg.
Kështu kta po fleturojn:
Dhe turqishten po na msojn!
E për grekun shpirtin apën,
Se msimtore ky u hapën.
Hapni t’vetat, o t’mallkuet!
Fmia juej shqyp me msuet,
Se keq ju jinni marruet!…
Dhe gjuhën e vet harruet!
O, sa keq tash na turpnuet,
Se gjuhën e vet mohuet!
Dhe sebishten zut të msoni:
“Vake – takë të na thoni!
Mos rrini t’na turpnoni
Po bar mendes vet kërkoni,
Se s’na mbet as’mish as’gjak;
Për gjuhën kujtoni pak…
O, ame, Rekas, bijte tu,
Ma shum se t’gjith jon hutu!
Dërgojn para n’patrikhon,-
Thon se sllaf ne kemi kjon!
Mjera ti moj Shqypëni
Ke të drejt që po mba mni,
Se bijt e tu s’kan mëshir
Ah, kta ty me t’boj doj t’mir.
Kështu Rekasit mendojn,
Po sërbishten këta msojn
Me nxitim e me shie…
Sikur s’jon fëmi Shqypnie!
Disa mbahen shum azgon,
Se paskan emnin Osmon!
Kta i bien vllait kres…
Për të shkretën and të fes.
Kështu vriten vllav me vlla!
Kjo ka ndodh dhe gra me gra;
Të vriten e t’shëmbëtohen,
Njer sa t’mbramen te farohen.
Kështu kta gjith një po grinden
Dhe njëni tjetrin s’i binden!
T’rrojn si vllazën, si shqyptar,
Qe t’u shkojnë puna mbar.
Njëpal thirren: “effendi!-“
E buk s’kan kta në shtëpi;
As’drith me çu mulli:
T’a bjuejn e të bojn ndri.
Disa thirren: “agallar!”
Pa mos pas as ar, as’far;
E të tjerët: “qirie!”
Po kta t’gjith bij Shqypnie.
Thiri: Zotnij, ar’t’mallkuet,
Se amën e vet përvluet!…
Tuj u da ju në shum dega…
Por si toska, ashtu gega.
Rrënko amë rrënko ti éthe!
Se në rezik të madh erdhe;
Ty po t’qeshet dhe aj miku,
Se fmia t’u bo anmiku!
Keq më vjen, më qan zembra,
Dridh më vjen që kah thembra,
Se bijt e tu të kan shty!
Përande vajtoj për ty.
Prani zembra kuj duron,
Gjith mon në t’errët e shkon!
E kush dritën e kërkon,-
Fort shum bukur në jet rron
